Το ποινικό αδίκημα της Εσχάτης Προδοσίας

Της Νάνσυς Τσούρα, Δικηγόρου


“Ποτέ μην αμφιβάλλετε ότι, μια μικρή ομάδα σκεπτόμενων, αφοσιωμένων πολιτών μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, είναι το μόνο σχήμα, που το έχει κάνει ποτέ.”
Μάργκαρετ Μιντ
(αμερικανίδα ανθρωπολόγος)

Αφορμή για το παρόν πόνημα στάθηκε μια ανάρτηση στο διαδίκτυο, την οποία όταν ανάγνωσα, στην κυριολεξία, δεν πίστευα στα μάτια μου… Συγκεκριμένα, υπεβλήθη μήνυση στην κυβέρνηση, με την κατηγορία του αδικήματος περί εσχάτης προδοσίας (άρθρο 134 ΠΚ), την οποία ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών έκρινε, ως νόμω και ουσία βάσιμη. Ειδικότερα, ο κ. Δ. Α., 56 ετών, χειρουργός-ογκολόγος, κάτοικος Χαλκίδας, κατέθεσε τον Μάιο του 2010, μήνυση κατά των βουλευτών, που υπέγραψαν το μνημόνιο, υπουργών, του Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά και κατά των μελών της “Τρόικας” (ονομαστικά και με τις διευθύνσεις τους!) με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Όσον αφορά την ίδια τη μήνυση, υπεβλήθη ονομαστικά κατά των ανωτέρω και με τρόπο, που η διαδικασία δεν “περνάει” από την Βουλή. Συγκεκριμένα, παρά την ασυλία, που προσφέρεται από το Σύνταγμα σε βουλευτές και υπουργούς, η έσχατη προδοσία αποτελεί αυτόφωρο έγκλημα, για το οποίο ο Εισαγγελέας μπορεί να διατάξει την άμεση δίωξη, χωρίς την άδεια της Βουλής. Επίσης, παρ’ όλο, που το έγκλημα αυτό διαπράχτηκε στις 6 Μαΐου, επειδή είναι διαρκές, η δίωξη μπορεί να ασκηθεί ακόμη και σήμερα – όπως και γίνεται. Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών, προς μεγάλη έκπληξη, ΔΕΝ έβαλε την υπόθεση στο αρχείο, αλλά έκρινε, ως νόμω και ουσία βάσιμη την μήνυση και ξεκίνησε τη διαδικασία ορίζοντας την προανάκριση. Μάλιστα, το έκανε αυτό με ιδιαίτερη ταχύτητα : έλαβε την υπόθεση στα χέρια του στα μέσα Οκτώβρη του 2010, και μέσα σε δύο μήνες την προχώρησε (για όσους ξέρουν τους ρυθμούς αυτών των διαδικασιών, πρόκειται πράγματι για μεγάλη έκπληξη).

Ειδικότερα, κατά την παρ. 2 περ. α΄ του άρθρου 134 παρ. 1 του ΠΚ, τιμωρείται για εσχάτη προδοσία, όποιος με τα μέσα της βίας ή της απειλής ή με σφετερισμό της ιδιότητας του δράστη, ως οργάνου του Κράτους, επιχειρεί να καταλύσει ή να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό, διαρκώς ή προσκαίρως, το δημοκρατικό πολίτευμα, που στηρίζεται στην λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού. Από την διάταξη αυτή συνάγεται ότι, για την συγκρότηση του αδικήματος της εσχάτης προδοσίας, υπό την ανωτέρω μορφή της, απαιτείται να συντρέχουν τα εξής στοιχεία : Αντικειμενικά μεν : 1. η επιχείρηση από τον δράστη πράξης, ή τελειωμένης ή εν απόπειρα, που γίνεται με σκοπό να καταλύσει ή να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό το δημοκρατικό πολίτευμα, που στηρίζεται στην λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού, και 2) η επιχείρηση να τελείται με εξαναγκαστικά μέσα, με χρήση δηλ. βίας ή απειλής βίας, ή με κατάχρηση της ιδιότητας του δράστη, ως οργάνου του Κράτους και με πρόσφορο τρόπο, που είναι κατάλληλος για να επιτευχθούν τα ανωτέρω αποτελέσματα. Υποκειμενικά δε, απαιτείται δόλος του δράστη οποιουδήποτε βαθμού, ο οποίος υπάρχει, είτε όταν αυτός επιδιώκει ευθέως τα εγκληματικά αυτά αποτελέσματα, είτε τα προβλέπει, ως αναγκαία συνεπεία της πράξης του, είτε, ως ενδεχόμενη συνέπεια αυτής και παρά ταύτα, δεν απέχει από την ενέργειά του, αποδεχόμενος την παραγωγή τους.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει πάντα από το σύνολο της δικογραφίας, το Μνημόνιο είναι μια δανειακή σύμβαση, η οποία όμως έχει αντικαταστήσει το ίδιο το Σύνταγμα : όπως και το Σύνταγμα, αναφέρει τις γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής, που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα και παραπέμπει στη συνέχεια σε νόμους, που θα εξειδικεύουν αυτές τις κατευθύνσεις. Καταλύει δηλαδή το Σύνταγμα. Βάσει αυτής της δανειακής σύμβασης, που υπεγράφη, “αν δεν πληρώσουμε μία δόση, οι δανειστές μας μπορούν να προβούν σε κατάσχεση κάθε δημόσιας περιουσίας μας, χωρίς περιορισμό. Μάλιστα, τυχόν δικαστική διένεξη, που θα προκύψει (με πολίτες π.χ.) θα επιλύεται με το αγγλικό δίκαιο και όχι το ελληνικό, δηλαδή με το δίκαιο των δανειστών μας”.

Επίσης, καταλύεται το ίδιο το πολίτευμα της Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, καθώς καταργείται στην πράξη η διάκριση των εξουσιών (που είναι θεμελιώδης αρχή του Συντάγματός μας). Προκύπτει από την δικογραφία ακόμη ότι, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι συγκατηγορούμενος, “καθώς δεν διέλυσε εξ αρχής την Βουλή, ως όφειλε, ενώ το Μνημόνιο προβλέπει ότι, οι ρυθμίσεις θα νομιμοποιούνται με Π.Δ. και όχι με νόμους, για να μην ψηφίζονται από τη Βουλή”. Προκύπτει ακόμη ότι, “όλοι οι βουλευτές, που δεν συναινούν, οφείλουν να παραιτηθούν, να μην παραμένουν εκεί δίνοντας νομιμοποίηση σε αυτήν την Βουλή”, ενώ ρητά αναφέρεται ότι, “τα χρήματα των δανείων αυτών, σύμφωνα πάντα με το ίδιο το Μνημόνιο, δεν προορίζονται για μισθούς και συντάξεις, όπως προπαγανδίζεται, αλλά για τη στήριξη της ρευστότητας των τραπεζών”.

Σύμφωνα όμως, με τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 και 4 παρ. 1, 2 του Ν. 2509/2003 περί ευθύνης Υπουργών, σε συνδ. με το άρθρο 86 του Συντάγματος, “μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα, που τέλεσαν κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους, όπως ο νόμος ορίζει. Δίωξη, ανάκριση, προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση κατά προσώπων και για τα αδικήματα, που αναφέρονται στην παρ. 1, δεν επιτρέπεται χωρίς προηγούμενη απόφαση της Βουλής. Αν στο πλαίσιο άλλης ανάκρισης, προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης ή διοικητικής εξέτασης προκύψουν στοιχεία, τα οποία σχετίζονται με τα πρόσωπα και αδικήματα της προηγούμενης παραγράφου, αυτά διαβιβάζονται αμελλητί στην Βουλή, από αυτόν, που ενεργεί την ανάκριση, προανάκριση ή εξέταση.

Εν συνεχεία, ο τ. Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Δ. Λινός, εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 4/2003 (υπ’ αριθμ. πρωτ. 4560/24.12.2003) εγκύκλιό του, προς τον Διευθύνοντα την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, που έχει, ως εξής :”Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 86 του Συντάγματος και του Ν. 3126/2003 προκύπτουν τα εξής : Οι δικαστικές αρχές δεν επιτρέπεται να ενεργήσουν προκαταρκτική εξέταση, προανάκριση ή ανάκριση κατά Υπουργού, χωρίς προηγούμενη απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, για πλημμελήματα ή κακουργήματα, που τελούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και εκδικάζονται από το προβλεπόμενο Ειδικό Δικαστήριο. Μπορούν όμως, για άλλα πρόσωπα, να διενεργούν έρευνα, για την τυχόν διάπραξη οιουδήποτε ποινικού αδικήματος, είτε αυτοτελώς, είτε κατά συμμετοχή (άρθρο 4 παρ. 3 του, ως άνω νόμου).

Έτσι όμως, παρέμεινε κενό, εκκρεμές για τον νομοθέτη, η μεταχείριση των μηνύσεων, που υποβάλλονται απευθείας στις δικαστικές αρχές και των στοιχείων, που ανακύπτουν παρεμπιπτόντως, στα πλαίσια άλλων εξετάσεων και ανακρίσεων, που σχετίζονται με ενδεχόμενη ποινική ευθύνη Υπουργών.

Δυνάμει της ανωτέρω τελευταίας διατάξεως, ο Αντιεισαγγελέας Πλημμελειοδικών Αθηνών, κατ’ εντολή του διευθύνοντος της Εισαγγελία Εισαγγελέα, προϊσταμένου του, διενήργησε προκαταρκτική εξέταση, μετά το πέρας της οποίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, η υποβληθείσα μήνυση είναι ουσιαστικά βάσιμη, με αποτέλεσμα να κινηθεί σε βάρος των εγκαλουμένων, ποινική δίωξη, για τα καταγγελλόμενα από τον, ως άνω, με την ως άνω μήνυσή του, εγκλήματα και δη, αυτό της εσχάτης προδοσίας.

Εμείς με την σειρά μας, σεβόμενη απόλυτα το τεκμήριο της αθωότητας και την βασική ποινική δικονομική αρχή της “in dubio pro reo”, όπως αυτή καθιερώνεται ρητά με την διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 6 Ε.Σ.Δ.Α., τεκμαίρουμε ότι, κάθε πρόσωπο, κατηγορούμενο για κάποιο αδίκημα, είναι αθώο, μέχρις ότου αποδειχθεί νόμιμα η ενοχή του και έως την αμετάκλητη καταδίκη του. Απλά προκαλεί δέος μερικές φορές, πως μία απλή ανθρώπινη μονάδα, με μοναδικό όπλο την γνώση, μπορεί και επιφέρει τόσο ρηξικέλευθα αποτελέσματα και επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά, το ρητό του Francis Bacon ότι “η γνώση είναι δύναμη”.

Αυτό το άρθρο προέρχεται από το blog "Ενδείξεις-Αποδείξεις" (fakosgeorge.blogspot.com)


www.tzakiamantas.gr